Hoe je jezelf beter leert kennen door stil te staan bij je keuzes.

In een lezing van Karen Hamaker over het projectiemechanisme hoorde ik een aantal dingen die ik de moeite waard vind om te delen. In de psychologie leer van Jung wordt gezegd: " Projectie verandert de wereld in het onbekende gezicht van onszelf". Of anders gezegd: wij herkennen in iemand anders die dingen die we in onszelf niet (willen) zien. We  noemen dat ook wel onze schaduwkant. Het lastige van projectie is echter dat je zelf niet weet dat je het doet. Je doet het automatisch oftewel onbewust. 

In de bijbel staat een tekst die ik hiermee in verband breng: "Wat ziet gij de splinter in het oog van uw broeder, maar de balk in uw eigen oog bemerkt gij niet?" Alhoewel het in de bijbelse context wordt genoemd in verband met oordelen, is het een mooie beeldspraak over hoe projectie werkt. Projectie komt voort uit een complex (= de balk). Dat complex wordt pas in jou wakker als je het bij een ander herkent (= de splinter). Vanuit projectie ken je aan die ander die eigenschappen toe, die je voor jezelf verdringt.

Een mooie manier om projectie te ontmaskeren is door stil te staan bij je emoties. Hoe meer emotie je voelt, hoe groter je projectie. Door dat je vervult raakt met je eigen emoties, kan je de ander niet meer echt zien zoals die is, je kan niet meer echt luisteren. Sta eens stil bij die emotie. Herken je die emotie? Wat zit er achter je emoties? Wat vertellen innerlijk heftige reacties en de drang tot handelen eigenlijk over jezelf?

Ieder mens ontwikkelt zich door het maken van keuzes. Dat keuzes maken begint al vroeg in een mensenleven. Als je merkt dat je door te lachen aandacht krijgt en door te huilen alleen maar moppers. Dan kies je er voor om meer te lachen, zodat je meer aandacht krijgt. Heel veel van je keuzes heb je al zo vroeg in je leven gemaakt dat je ze niet eens meer bewust bent. Sta eens stil bij je keuzes. Hoe geprogrammeerd ben jij? Wat sta je jezelf niet (meer) toe omdat dat in je opvoeding ongepast werd gevonden?

Als je teveel eenzijdige keuzes hebt gemaakt, ontstaat er een opstapeling van niet-gemaakte keuzes. Echter datgene in jou dat zo belangrijk voor je is, maar waarvoor je niet kiest, zal zich dan op een andere manier gaan uiten - via het onbewuste. Je gaat erover dromen, het roert je emoties, je fantasie. Weet jij wat je droomt? Herken je een patroon in je dromen of je fantasie?

Er zijn drie vragen die je jezelf kan stellen om jezelf (en dus ook je schaduwkant) beter te leren kennen met behulp van projectie:
- Aan welke persoon irriteer ik mij en waarom?
Welk negatief gedrag herken ik en wat is de reden dat ik mijzelf dit gedrag niet toesta?

- Welke persoon bewonder ik en waarom?
Wat voor positief gedrag herken ik en zie ik dit als mijn voorbeeldgedrag?

- Wat/wie vermijd ik en waarom?
Waar ben ik bang voor en hoe komt het dat ik er bang voor ben?

Wees eerlijk tegenover jezelf, vertrouw op jezelf. Realiseer je waar je toe in staat bent, ook datgene wat je als negatief ziet. Als je jezelf in het licht en in het donker kan zien, kan je bewuster keuzes maken, vanuit vrije wil.

"Projectie is een koninklijke weg om jezelf beter te leren kennen." 

Met dank aan Karen Hamaker voor een inspirerende lezing: Lang leve het projectiemechanisme!